'ନୀଳାଦ୍ରିବିଜେ' ଓ ରସଗୋଲା ଦିବସ

ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମାନବୀୟ ଲୀଳା ସତରେ ଅଦ୍ଭୁତ । ଘୋଷଯାତ୍ରାର ଅନ୍ତିମ ପର୍ବ ହେଉଛି ‘ନୀଳାଦ୍ରିବିଜେ’। ଶ୍ରୀଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିରରେ ରହଣି ପରେ, ବାହୁଡ଼ା ଦଶମୀ ଦିନ ଠାକୁରମାନେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ସିଂହଦ୍ୱାରକୁ ଫେରନ୍ତି । ସୁନାବେଶ ଓ ଅଧରପଣା ପରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି ରତ୍ନସିଂହାସନକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି । ଏଣୁ ଏହାକୁ ‘ନୀଳାଦ୍ରି ବିଜୟ’ ବା ‘ନୀଳାଦ୍ରିବିଜେ’ କୁହାଯାଏ । ପୂର୍ବେ ଏହା ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥିରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିଲା । ଏବେ ସାଧାରଣତଃ ତ୍ରୟୋଦଶୀ ତିଥିରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି । ଏହି ଦିନ ରଥ ଉପରୁ ରତ୍ନସିଂହାସନକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି । ସଂଧ୍ୟା ଧୂପ ସରିବା ପରେ ବିଜେ କାହାଳୀ ବାଜି ଗୋଟି ପହଣ୍ଡି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ପହଣ୍ଡି ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ରତ୍ନସିଂହାସନର ତ୍ରିମୁଣ୍ଡିରେ ଚାନ୍ଦୁଆ ବନ୍ଧା ହୁଏ ଓ ଅଖଣ୍ଡ ବଇଠା ବସିଥାଏ । ଠାକୁରମାନେ ଆସିଲାବେଳେ ଜଗମୋହନ ଓ ଶୁଆଶାରୀ ଦେଉଳରେ ପ୍ରସାଦ ଲାଗି, ଘଷା ବିଡ଼ିଆ ମଣୋହି ଓ ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ରଥରୁ ଚାର ଉପରକୁ ଆସିଲେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଠାକୁରାଣୀ ଦେବଦାସୀଙ୍କ ସହ ଭୋଗ ମଣ୍ଡପକୁ ଆସି ଡମ୍ବରୁ ଉପରେ ବିଜେ କରନ୍ତି । ରଥରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବନ୍ଦାପନା ହେଲେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ । ସେଠାରୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଭଣ୍ଡାର ଘରକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସିଂହଦ୍ୱାରକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଦେବଦାସୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଯାଇ ସିଂହଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ

"'ନୀଳାଦ୍ରିବିଜେ' ଓ ରସଗୋଲା ଦିବସ" ପଢିବା ଜାରି ରଖିବାକୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଲଗ୍ଇନ୍ କରନ୍ତୁ

ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି କେବଳ ହବ୍ ର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ |