ଓଡିଶାର ଗଣପର୍ବ ନୂଆଖାଇ ଏକ ଭିନ୍ନ ପରମ୍ପରା । ଢୋଲ, ନିଶାନର ତାଳେ ତାଳେ ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶା ଉତ୍ସବମୁଖର ହୋଇପଡେ | ନୂଆଖାଇ ପାଇଁ ପଲ୍ଲୀଠୁ ସହର ସବୁଠି ଚଳଚଞ୍ଚଳ ହୋଇପଡେ । ସମସ୍ତଙ୍କ ଘରୁ ଭାସିଆସେ ନୂଆ ଧାନରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଚାଉଳ ଖିରି ଆଉ ପିଠାପଣାର ବାସ୍ନା । ପରିବାରରେ ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏକାଠି ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏକ ସାଙ୍ଗରେ ନବାନ୍ନ ଖାଇବା ଲାଗି । ଏଇତ ହେଇଚି ଉତ୍କଳୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବିବିଧତା । ଉପକୂଳ ଓଡ଼ିଶାରେ ରଜ ପର୍ବକୁ ଗଣପର୍ବ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାରେ ନୂଆଖାଇ ହେଉଛି ଗଣପର୍ବ । ଚାଷକୁ ନେଇ ଏଠି ଯେତେପ୍ରକାରର ପୂଜା - ପାର୍ବଣ । କେତେବେଳେ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ପାଇଁ ପୂଜା ହୁଏ ତ କେତେବେଳେ ଫସଲ ଅମଳ ସାରିବା ପରେ ଖୁସିରେ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା କୃଷିଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରେ ନୂଆଖାଇ ଅନ୍ୟତମ । ଧାନ ଅମଳର ଖୁସିରେ ଚାଷୀମାନେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । ଚାଷୀ ପ୍ରଥମକରି ଅମଳକ୍ଷମ ଧାନକୁ ନିଜ ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କଠାରେ ସମର୍ପଣ କରିବା ହିଁ ନବାନ୍ନ ଭକ୍ଷଣ । ଏହାକୁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ନୂଆଖାଇ କୁହାଯାଏ । ନୂଆ ଫସଲକୁ ନିଜେ ଖାଇବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଥମେ ନିଜ ଇଷ୍ଟ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଅର୍ପଣ କରି କୃତଜ୍ଞତା ଭାବର ପରିପ୍ରକାଶ କରିବା ହେଉଛି ନୂଆଖାଇ